اگر هنوز با عبارت "بهینه‌سازی برای موتورهای مولد" یا GEO آشنا نیستید، احتمالاً در حال از دست دادن ترافیک ارزشمندی هستید که مستقیم به چت‌بات‌ها و ابزارهایی مثل ChatGPT و Gemini مهاجرت کرده است.
آمارها نشان می‌دهند امروزه بیشتر از ۴۰% کاربران ترجیح می‌دهند به جای کلیک روی لینک‌ها، پاسخ سوالاتشان را مستقیماً از هوش مصنوعی دریافت کنند. در این مقاله، استراتژی‌های عملی بیان می‌شود که هم زمان هم سئوی سنتی را تقویت می‌کنند و هم باعث نمایش سایت در پاسخ‌های چت جی پی تی و چت بات‌ها می‌شوند!
GEO چیست و چه فرقی با SEO دارد؟
GEO یا Generative Engine Optimization، به معنی تنظیم محتوای سایت برای نمایش در پاسخ‌های هوش مصنوعی است و تفاوت اصلی آن با سئو در این دو مورد است:
سئو: تمرکز روی رتبه‌بندی لینک‌ها در SERP یا همان صفحه نتایج
جئو: تمرکز روی ذکر شدن محتوا در پاسخ‌های متنی چت بات‌ها
برای مثال وقتی کاربر از Gemini می‌پرسد «بهترین سرم ضدپیری چیست؟»، Gemini به جای لیست لینک‌ها، مستقیماً محصولات را پیشنهاد می‌دهد.
موتورهای مولد چگونه کار می‌کنند؟
فرآیند عملکرد این موتورها معمولاً در سه مرحله‌ی اصلی انجام می‌شود:
1. تجزیه پرسش: ابتدا سوال کاربر به اجزای کوچکتر و قابل فهم‌تر شکسته می‌شود. برای مثال، پرسشی مانند «روش‌های کاهش استرس در محیط کار» به مفاهیمی مانند «استرس»، «محیط کاری» و «راهکارهای عملی» تفکیک می‌شود.
2. جستجوی منابع: سپس هوش مصنوعی با بهره‌گیری از داده‌های آموزشی، دانش قبلی و در صورت نیاز منابع آنلاین، به جستجوی اطلاعات مرتبط می‌پردازد.
3. تولید پاسخ: در نهایت، اطلاعات گردآوری‌شده با استفاده از زبان طبیعی بازنویسی و ترکیب می‌شوند تا پاسخی روان، منسجم و متناسب با نیاز کاربر ارائه شود.
چگونه سایت را برای چت بات‌های هوش مصنوعی بهینه کنیم؟
GEO فراتر از حضور در نتایج جستجوی سنتی است و تمرکز استراتژی‌های GEO بر نمایش سایت در پاسخ‌های ChatGPT و سایر چت بات‌ها است. در ادامه این استراتژی‌ها را بیان می‌کنیم...
1- تطبیق دقیق با intent کاربر
هوش مصنوعی به دنبال پاسخ‌های مستقیم و بدون حاشیه است. مثلاً اگر کاربر بپرسد «چطور وام مسکن بگیرم؟»، پاراگراف اول محتوای شما باید دقیقاً به مراحل عملی اشاره کند، نه تاریخچه وام!
2- ساختار بولت پوینت
به‌جای نوشتن یک پاراگراف بلند از بولت پوینت برای تفکیک نکات کلیدی استفاده کنید. Bullet Point یعنی فهرست‌وار نوشتن نکات یا موارد با استفاده از علامت‌هایی مثل نقطه ●، خط تیره – یا علامت‌های مشابه.
3- بهینه‌سازی پروفایل Google Business
موتورهایی مثل Gemini اطلاعات کسب‌وکارها را مستقیماً از پروفایل گوگل برمی‌دارند. برای همین مطمئن شوید که:
- اطلاعات تماستان کامل است
- دستهبندیها دقیق انتخاب شده
- نظرات کاربران پاسخ داده شده
4- استفاده از کدهای Structured Data (Schema)
برای اینکه موتورهای هوشمند مثل ChatGPT یا Gemini بتوانند ساختار محتوای شما را بهتر درک کنند، از محتوای ساختاریافته مثل JSON-LD و استانداردهای Schema.org استفاده کنید.
مثلاً برای مقاله‌ها از نوع Article، برای سوالات متداول از نوع FAQ و برای محصولات از Product استفاده کنید. این کار علاوه بر این که در سئوی سنتی (Rich Snippets) مفید است، به AI نیز کمک می‌کند تا سریعتر و دقیق‌تر از محتوای شما استفاده کند.
5- بهبود E-E-A-T
اعتبار (E-E-A-T) را با معرفی نویسنده به عنوان متخصص افزایش دهید. مثلا در مقاله‌ی منبع بیان شده که مقاله‌ای با موضوع «روابط عمومی دیجیتال چیست» با معرفی نویسنده به عنوان «مشاور روابط عمومی با ۱۰ سال سابقه»، هم در گوگل رتبه گرفته و هم در پاسخ‌های ChatGPT ذکر شده است.
6- تبدیل شدن به منبعی تحقیقاتی
هوش مصنوعی برای پاسخ‌گویی به داده‌های معتبر و منابع قابل اعتماد تکیه می‌کند. سعی کنید درباره برند یا محتوای تخصصی‌تان در سایت‌هایی مانند Medium، LinkedIn، Quora، Reddit یا Wikipedia مطلب منتشر کنید. حتی اگر خودتان تحقیق مستقلی انجام نداده‌اید، می‌توانید با همکاری در پروژه‌های تحقیقاتی دیگر برند خود را در این منابع وارد کنید.
7- سرعت، کلید دوستی با ربات‌ها
بات‌های هوش مصنوعی مانند کراولرهای گوگل، عاشق سایت‌های سریع هستند. هرچه سایت سریعتر باشد، ربات‌ها راحت‌تر داده‌های شما را استخراج می‌کنند. بهینه‌سازی سرعت لود صفحه و کاهش حجم کدها می‌تواند اولین قدم شما باشد.
8- محتوای ساده و مکالمه‌ای بنویسید
هوش مصنوعی ترجیح می‌دهد متنی را پردازش کند که شبیه گفتگوی روزمره باشد. مثلاً شرکت Back Market با تغییر لحن محتواهایش به زبان ساده و صمیمی، ورودی خود از ChatGPT را ۴۷۰ برابر افزایش داده است!
9- همیشه به‌روز باشید
هوش مصنوعی بیش از هر چیز به محتوای تازه و جدید توجه می‌کند و معمولاً اطلاعات تاریخ‌گذشته را نادیده می‌گیرد. اگر می‌خواهید سایت شما در نتایج جست‌وجوی گوگل یا پاسخ چت‌بات‌ها نمایش داده شود، لازم است آن‌ها را به‌صورت منظم آپدیت کنید. این کار اعتماد کاربران را نیز جلب می‌کند.
10- ثبت سایت در Bing
چت‌بات Copilot مایکروسافت از Bing برای پاسخ‌گویی استفاده می‌کند و ChatGPT نیز (در حالت مرور وب) اطلاعات به‌روز را از منابعی مانند Bing دریافت می‌کند. برای همین ثبت سایت‌تان در Bing Webmaster Tools به ایندکس شدن بهتر صفحات شما کمک می‌کند و احتمال دیده‌شدن در پاسخ‌های این چت بات‌ها را افزایش می‌دهد.
سه اشتباه مهلک در GEO
1- تکیه به رتبه‌ی گوگل: ممکن است صفحه شما رتبه‌ی ۱ باشد، اما ساختار نامناسب باعث نشود AI آن را استناد کند.
2- استفاده زیاد از تصاویر: هوش مصنوعی متن‌ها را می‌فهمد، نه نمودارها را!
3- تولید محتوای انبوه با AI: محتوای تکراری و بی‌کیفیت، توسط هوش مصنوعی نادیده گرفته می‌شود.
از کجا بفهمیم عملکرد GEO خوب بوده یا نه؟
- چک کردن ترافیکی که از هوش مصنوعی به دست آمده: در گوگل آنالیتیکس از قسمت Admin > Data Settings > Channel Grouping یک گروه جدا برای ترافیکی که از هوش مصنوعی می‌آید بسازید. داخل این بخش تعریف کنید که مثلا ترافیکی که از ارجاع‌هایی مثل chat.openai.com یا gemini.google.com به دست آمده، در زیر عنوان "AI Referrals" نمایش داده شود.
- بررسی برند: اسم برندتان را در چت‌بات‌هایی مثل ChatGPT جستجو کنید و ببینید چقدر اطلاعات درست و مثبت نشان می‌دهد.
تفاوت GEO و AEO
این دو مفهوم با اینکه مرتبط‌اند، اما یک تفاوت اساسی با هم دارند:
AEO (Answer Engine Optimization) یعنی بهینه‌سازی محتوا به گونه‌ای که پاسخ سوال کاربر، دقیقاً همان‌طور که در سایت وجود دارد و بدون هیچ تغییر یا بازنویسی، بالاتر از لینک‌های صفحه‌ی نتایج (SERP) به کاربر نمایش داده شود.
- GEO (Generative Engine Optimization) به معنای بهینه‌سازی محتوا به شکلی است که چت‌بات‌ها بتوانند از آن برای تولید پاسخ‌هایی با لحن و کلمات متفاوت استفاده کنند؛ یعنی محتوا به صورت بازنویسی شده و با سبک هوش مصنوعی در پاسخ چت بات‌ها ظاهر می‌شود.
فرض کنید بنویسید: «محصولات برند اوردینری»
در روش AEO، پاسخ دقیقاً همان اطلاعات سایت رسمی برند اوردینری است، بدون هیچ تغییر یا بازنویسی.
در روش GEO، سیستم اطلاعات سایت را دریافت کرده، تحلیل می‌کند و پاسخی با لحن طبیعی‌تر و خلاصه‌تر ارائه می‌دهد که ممکن است با کلمات و ساختار متفاوتی بیان شود.
جمع‌بندی:
نیازی نیست بین سئو و جئو یکی را انتخاب کنید. می‌توانید با ترکیب این دو، علاوه بر بهینه سازی محتوا برای کاربران، موجب نمایش سایت در پاسخ‌های چت جی پی تی و چت بات‌ها نیز بشوید. هوش مصنوعی علاوه بر حوزه‌های دیگر، در حال متحول کردن روش‌های جستجو نیز می‌باشد. اگر سریعتر GEO را شروع نکنید، در آینده‌ای نزدیک برای بازپس‌گیری ترافیک چت‌بات‌ها باید رقابت کنید.
منابع:
Moz.com
Developers.google.com
Backlinko.com
